Η μουσική έχει ισχυρή επίδραση στα συναισθήματά μας. Ένα ήσυχο, απαλό νανούρισμα μπορεί να ηρεμήσει ένα ανήσυχο βρέφος και ένα μεγαλειώδες ρεφρέν μπορεί να μας κάνει να φουσκώσουμε από ενθουσιασμό. Αλλά η μουσική μπορεί επίσης να επηρεάσει τον τρόπο που σκεφτόμαστε.
Τα παιδιά που μεγαλώνουν ακούγοντας μουσική, αναπτύσσουν ισχυρές συνδέσεις που σχετίζονται με τη μουσική στον εγκέφαλο. Μερικά από αυτά τα μουσικά μονοπάτια επηρεάζουν πραγματικά τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Η ακρόαση κλασικής μουσικής φαίνεται να βελτιώνει τον χωρικό μας συλλογισμό, τουλάχιστον για μικρό χρονικό διάστημα. Και η εκμάθηση μουσικού οργάνου μπορεί να έχει ακόμη μεγαλύτερη επίδραση σε ορισμένες δεξιότητες σκέψης.
Η μουσική είναι σημαντική στα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού, καθώς επηρεάζει τη νοημοσύνη και τα συναισθήματα των παιδιών και τα βοηθά να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους, όπως:
- Πρώιμη γλωσσική ανάπτυξη
- Αυξημένη ικανότητα εκμάθησης ξένων γλωσσών
- Βελτιωμένη διάθεση και συναισθηματική ρύθμιση
- Σωματική αντοχή
- Υπομονή και πειθαρχία
- Αδρές και λεπτές κινητικές δεξιότητες
- Ικανότητα αναγνώρισης μικρών διαφορών μεταξύ ήχων (ακουστική διάκριση)
- Συνεργασία και διαπολιτισμική ευαισθητοποίηση
- Βελτιωμένη μνήμη και συγκέντρωση
- Αυτοπεποίθηση, αυτοεκτίμηση και αυτοέκφραση
ΒΡΕΦΗ, ΝΗΠΙΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ: ΗΛΙΚΙΕΣ 0–2 ΕΤΩΝ
Τα μωρά γεννιούνται με έμφυτη τη μουσική. Τα πολύ μικρά παιδιά επεξεργάζονται τη γλώσσα σε ένα μέρος του εγκεφάλου που επικαλύπτεται με τη γλωσσική ανάπτυξη, γι’ αυτό πιθανώς η έκθεση στη μουσική μπορεί να ενθαρρύνει την ανάπτυξη της γλώσσας.
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟ ΝΑ ΠΑΙΖΟΥΜΕ ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΕ ΒΡΕΦΗ ΚΑΙ ΝΗΠΙΑ;
- Τα περισσότερα παιδιά σε αυτό το ηλικιακό εύρος είναι προλεκτικά, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο εγκέφαλός τους δεν ενδιαφέρεται έντονα για τη γλώσσα. Η μουσική μπορεί να καταπραΰνει τα μωρά και τα νήπια, ενώ προσφέρει στους εγκεφάλους τους την ευκαιρία να δουλέψουν με τους ήχους που είναι ουσιαστικά οι πρώτες ύλες της γλώσσας.
- Τους βοηθά να αναπτύξουν την ομιλία τους. Όπως τα μωρά φλυαρούν καθώς προσπαθούν να μάθουν λέξεις, μπορούν να φλυαρούν μουσικά, δοκιμάζοντας ουσιαστικά την ικανότητά τους να αναπαράγουν τη μουσική που μοιράζονται μαζί τους. Αυτή η διαδικασία βοηθά τα μωρά να τονώσουν τους μυς που χρειάζονται για να μιλήσουν και να τραγουδήσουν.
- Βελτιώνει τις κινητικές δεξιότητες των μωρών και των νηπίων. Η μουσική διεγείρει την αισθητηριακή εμπειρία του μωρού και παρέχει ευκαιρίες για εξάσκηση των κινητικών του δεξιοτήτων, κινούμενα (για παράδειγμα) στον ρυθμό. Υποστηρίζοντας τη φυσική σύνδεση μεταξύ των νηπίων και της μουσικής, οι γονείς μπορούν να θέσουν τις βάσεις για μια δια βίου αγάπη για τη μουσική – και μια σειρά από γνωστικά οφέλη.
- Η μουσική μπορεί να ενισχύσει τους δεσμούς γονέα-παιδιού. Μια άλλη υπέροχη επίδραση της μουσικής στον εγκέφαλο των πολύ μικρών παιδιών είναι αυτή που μοιράζονται οι γονείς. Όταν ένας γονέας τραγουδά ή κινείται από πολύ νωρίς στη μουσική με ένα μωρό, και οι δύο εγκέφαλοι απελευθερώνουν ωκυτοκίνη, μια ορμόνη σύνδεσης που προσφέρει μια αίσθηση γαλήνης και ευεξίας.
ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΩΙΜΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: ΗΛΙΚΙΕΣ 2–6 ΕΤΩΝ
Ακριβώς όπως συμβαίνει με τα βρέφη, η μουσική μπορεί να βοηθήσει τα νήπια και τα μικρά παιδιά να αναπτύξουν περαιτέρω το αυτί τους—την ικανότητά τους να επεξεργάζονται λεπτές διακρίσεις στον ήχο.
Τα παιδιά μεταξύ 2 και 6 ετών εξακολουθούν να βλέπουν τον εαυτό τους ως το κέντρο του σύμπαντος, επομένως μπορεί να είναι δύσκολο για αυτά να μοιράζονται παιχνίδια ή να παίζουν παιχνίδια συνεργασίας. Αυτός είναι ένας άλλος τρόπος με τον οποίο η μουσική μπορεί πραγματικά να ενισχύσει την ανάπτυξη. Το να φτιάχνετε μουσική μαζί —π.χ. τραγουδώντας το ίδιο τραγούδι ή χρησιμοποιώντας κρουστά για να κρατάτε χρόνο—είναι μια μορφή παράλληλου παιχνιδιού.
ΠΩΣ ΩΦΕΛΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΗΛΙΚΙΕΣ 7–11 ΕΤΩΝ
Η επίδραση της μουσικής στην πρώιμη ανάπτυξη του παιδιού συνεχίζονται στη φάση που τα παιδιά σχολικής ηλικίας αρχίζουν να κυριαρχούν στη λογική και τη μαθηματική σκέψη.
Η μουσική εκπαίδευση για παιδιά ηλικίας 7 έως 11 ετών είναι σημαντική για τους ακόλουθους λόγους:
- Η μουσική διδάσκει στα παιδιά ομαδικές δεξιότητες. Τα παιδιά που φτιάχνουν μουσική σε μια ομάδα (όπως μια σχολική ορχήστρα, μια τοπική χορωδία, ένα κουαρτέτο εγχόρδων ή ένα ροκ συγκρότημα) μαθαίνουν τόσα πολλά για την ομαδική εργασία όσο με αυτά που αθλούνται.
- Βελτιώνει τις δεξιότητες ακρόασης, χεριού-ματιού και λεπτής κινητικότητας. Οι νέοι μουσικοί αναπτύσσουν μεγαλύτερη ικανότητα να διαλέγουν λέξεις σε ένα θορυβώδες περιβάλλον, κάτι που μπορεί να ενισχύσει την ικανότητά τους να διατηρούν αυτό που λέει ένας δάσκαλος σε μια γεμάτη τάξη και να βελτιώσουν την ακαδημαϊκή τους επίδοση.
- Τα παιδιά σε αυτό το ηλικιακό εύρος λατρεύουν να λύνουν παζλ, να βλέπουν πώς τα επιμέρους κομμάτια μπορούν να συνθέσουν ένα σύνολο. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιθανό να τους αρέσει να μαθαίνουν αρμονίες ή να εργάζονται σε μικρά μουσικά σύνολα όπου κάθε όργανο έχει να παίξει διαφορετικό ρόλο.
Δεν υπάρχει κανένα μειονέκτημα στο να φέρνεις κοντά τα παιδιά και τη μουσική μέσα από διασκεδαστικές δραστηριότητες. Μπορούμε να απολαμβάνουμε τα οφέλη της μουσικής από τη στιγμή που γεννιόμαστε. Από την καθαρή απόλαυση της ακρόασης χαλαρωτικών ήχων και ρυθμικών αρμονιών, μέχρι την απόκτηση νέων γλωσσικών και κοινωνικών δεξιοτήτων, η μουσική μπορεί να ζωντανέψει και να εμπλουτίσει τη ζωή των παιδιών και των ανθρώπων που τα φροντίζουν.
Γιώργος Γιαννακίδης, Κοινωνικός Λειτουργός – Επικεφαλής Χειριστής της Γραμμής ΕΛΙΖΑ 10454
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:
https://www.brighthorizons.com/resources/Article/music-and-children-rhythm-meets-child-development
https://www.musichouseschool.com/the-powerful-impact-music-has-on-a-childs-brain-development
https://taniamiller.com/the-impact-of-music-on-childrens-brains-2/
