Η συνύπαρξη παιδιών και κατοικίδιων έχει απασχολήσει πολλές φορές την επιστημονική κοινότητα. Πώς είναι δυνατόν να συνδεόμαστε τόσο ουσιαστικά και στενά με όντα με τα οποία δεν μιλάμε την ίδια γλώσσα και δεν ανήκουμε καν στο ίδιο είδος;
Οι Christian et all. σε έρευνα με 4000 παιδιά ηλικίας 5 και 7 ετών βρήκαν ότι τα παιδιά, τα οποία είχαν στο σπίτι τους κάποιο κατοικίδιο, είχαν λιγότερα προβλήματα με τους συνομηλίκους τους. Βρήκαν επίσης σε άλλη έρευνά τους, ότι παιδιά ηλικίας 2 έως 5 ετών που είχαν στην οικογένεια τους κατοικίδιο, ήταν πιο δραστήρια, περνούσαν λιγότερο χρόνο μπροστά από οθόνες και κοιμόντουσαν περισσότερο.
Ένας παράγοντας που φαίνεται να επηρεάζει τη σχέση που τα παιδιά αναπτύσσουν με τα κατοικίδια είναι η ηλικία τους. Παιδιά ηλικίας 6 με 10 ετών αναπτύσσουν ισχυρότερο δεσμό με ζώα, όπως γάτες και σκύλοι. Τα μεγαλύτερα παιδιά ωστόσο, 11 έως 14 ετών δεν φαίνεται να παρουσιάζουν διαφοροποίηση στην ανάπτυξη δεσμού και με άλλα ζώα, όπως είναι τα τρωκτικά ή τα ερπετά.
Φαίνεται επίσης καθοριστικό παράγοντα να παίζει και η δυναμική κάθε οικογένειας. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα μοναχοπαίδια επωφελούνται πολύ από την ύπαρξη κατοικίδιου στο σπίτι.
Τέλος, ακόμα και τα μωρά φαίνεται να επηρεάζονται θετικά από την επαφή τους με ζωάκια στο σπίτι. Στην έρευνα των Hurley & Oakes, τα μωρά που μεγάλωναν με ένα κατοικίδιο στο σπίτι, είχαν μεγαλύτερη ευκολία και επιτυχία στην αναγνώριση προσώπων, μέχρι την ηλικία των 10 μηνών σε σχέση με τα μωρά ίδιας ηλικίας που δεν είχαν κατοικίδιο.
Οφέλη των κατοικίδιων στην ανάπτυξη των παιδιών
- Ενισχύουν τη φυσική δραστηριότητα
Τα κατοικίδια έχουν πολλή ενέργεια και δίνουν κίνητρο στα παιδιά ώστε να κινηθούν μαζί τους. Από το να μπουσουλάνε μαζί, μέχρι να περπατάνε, να τρέχουν, να πηδάνε και να κολυμπούν. Με αυτόν τον τρόπο , εκτός από τη φυσική δραστηριότητα ενισχύεται και το ελεύθερο παιχνίδι.
- Οφελούν την υγεία
Πολλές έρευνες συγκλίνουν σε ένα κοινό συμπέρασμα – σπίτια που είχαν τουλάχιστον ένα κατοικίδιο, είχαν παιδιά με λιγότερες αλλεργίες.
- Συμβάλλουν στην ψυχική υγεία
Η ύπαρξη κατοικίδιου στο σπίτι έχει βρεθεί να συνδέεται με χαμηλότερα επίπεδα άγχους στα παιδιά. Το παιχνίδι μαζί τους τα βοηθά να αποσυμπιέζονται από το καθημερινό άγχος. Άλλη έρευνα καταδεικνύει πως η ύπαρξη σκύλου στο σπίτι, συνδέεται άμεσα με χαμηλότερα επίπεδα στρες στα παιδιά. Τα σκυλιά και τα άλογα έχουν βρεθεί να συνδέονται περισσότερο με μειωμένο επίπεδο άγχους και κατάθλιψης. Για αυτό και τα συγκεκριμένα ζώα χρησιμοπούνται και από ειδικούς ψυχικής υγείας και θεραπευτές στην θεραπεία τραύματος με παιδιά.
Επίσης τα παιδιά μέσα από τη σχέση που αναπτύσσουν με τα κατοικίδιά τους μαθαίνουν πώς να ξεκουράζονται και να φροντίζουν τα συναισθήματά τους.
- Συμβάλλουν στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων
Τα ζώα συντροφιάς μπορούν να είναι πολύ υποστηρικτικά με τα παιδιά αλλά παράλληλα έχουν και εκείνα ανάγκη για αγάπη και φροντίδα. Το παιδί που μεγαλώνει κοντά τους μαθαίνει τις ανάγκες τους και πώς να τις εξυπηρετεί. Αυτή η αλληλεπίδραση είναι εξαιρετικά ευεργετική για το παιδί καθώς μαθαίνει να αλληλεπιδρά με άλλα όντα.
Τα παιδιά λαμβάνουν επίσης πολύ σημαντικά μαθήματα γύρω από τα όρια, τον σεβασμό και την ενσυναίσθηση.
- Επηρεάζουν τη συμπεριφορά
Τα κατοικίδια μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να μάθουν να είναι ανεκτικά και να δέχονται τη διαφορετικότητα. Αυτό συμβαίνει διότι τα ζώα έχουν διαφορετικές προσωπικότητες και ανάγκες. Φοβούνται, κάνουν λάθη και έχουν αδυναμίες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το παιδί να μαθαίνει ότι δεν μπορεί να τα ελέγχει όλα και ειδικά τους γύρω του. Μαθαίνει λοιπόν, όχι μόνο να είναι ευγενικό αλλά επίσης πώς να δέχεται τις διαφορές, να συγχωρεί, να μπαίνει στη θέση του άλλου υιοθετώντας την οπτική του και να μπορεί να αποδέχεται ότι κανείς δεν είναι τέλειος.
- Δίνουν μαθήματα ζωής
Εφόσον τα ζωάκια στο σπίτι μας είναι ζωντανοί οργανισμοί που η επιβίωσή τους εξαρτάται από τη φροντίδα μας, τα παιδιά μαθαίνουν να είναι υπεύθυνα για τα κατοικίδια τους και πώς να τα φροντίζουν.
- Μαθαίνουν τον κύκλο της ζωής
Όλα τα ζώα συντροφιάς έχουν μικρότερο προσδόκιμο ζωής από τον άνθρωπο, πράγμα που σημαίνει ότι το παιδί θα βιώσει την απώλεια του. Αυτός είναι και ένας λόγος που πολλοί γονείς διστάζουν να υιοθετήσουν ένα ζωάκι. Ανησυχούν δηλαδή ότι ο πόνος της απώλειας θα είναι δυσβάσταχτος για το παιδί τους. Η αλήθεια είναι όμως ότι μέσα από αυτήν τη διαδικασία το παιδί μαθαίνει τον κύκλο της ζωής και πώς να διαχειρίζεται την απώλεια, με την οποία αργά ή γρήγορα θα έρθει αντιμέτωπο στη ζωή του. Μαθαίνουν ότι η απώλεια είναι ένα σύνθετο θέμα, η αλλαγή είναι δύσκολη και ότι το ταξίδι επούλωσης για τον καθένα είναι προσωπικό. Θα πρέπει να δώσουμε στα παιδιά το περιθώριο να εκφράσουν με ποιόν τρόπο θέλουν να διαχειριστούν το πένθος τους. Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να αναπτύξουν μηχανισμούς διαχείρισης και να μάθουν πόσο σημαντικό είναι να έχουν σημαντικούς ανθρώπους στη ζωή τους, τους οποίους εμπιστεύονται και στους οποίους μπορούν να απευθυνθούν όταν έχουν ανάγκη για παρηγοριά.
- Χτίζουν οικογενειακούς δεσμούς
Η ύπαρξη κατοικίδιου σε ένα σπίτι φαίνεται να επιδρά ευεργετικά και στη σχέση που έχουν μεταξύ τους τα μέλη της οικογένειας. Δίνεται η ευκαιρία στα μέλη της οικογένειας, μέσα από το παιχνίδι, τη βόλτα, τη φροντίδα του, να περάσουν χρόνο όλοι μαζί, να χαμηλώσουν τους ρυθμούς της καθημερινότητας και να χτίσουν στενούς δεσμούς μοιραζόμενοι κοινές εμπειρίες.
- Τέλος…Είναι διασκεδαστικά: Πολύ σημαντικός λόγος για να έχει μια οικογένεια ένα κατοικίδιο είναι ότι είναι αστεία, παιχνιδιάρικα και πολύ διασκεδαστικά.
Έττυ Βαρούχ, Σύμβουλος ψυχικής υγείας- ψυχοθεραπεύτρια, Associate member of American Psychological Association, Γραμμή Ελίζα 10454
