Αν και είναι δύσκολο να το φανταστεί κανείς, ο χώρος του αθλητισμού, τον οποίο πολλοί από εμάς αγαπάμε, είναι ένα περιβάλλον που συχνά αφήνει τους νεαρούς αθλητές ευάλωτους σε διάφορες μορφές κακοποίησης – ιδιαίτερα στη σεξουαλική κακοποίηση. Διάφορες μελέτες εκτιμούν ότι ένα ποσοστό μεταξύ 2 και 20% των νέων αθλητών βιώνουν σεξουαλική παρενόχληση ή κακοποίηση.
Η Ερασιτεχνική Επιτροπή Αθλητικών της Μινεσότα υπολόγισε ότι 35 εκατομμύρια παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες συμμετέχουν σε αθλήματα κάθε χρόνο. Αυτό σημαίνει, λαμβάνοντας υπόψη ότι το χαμηλότερο ποσοστό των εκτιμήσεων – 2% – τότε 700.000 παιδιά σε αθλητικά προγράμματα έρχονται αντιμέτωπα με τη σεξουαλική θυματοποίηση. Εάν το ποσοστό είναι πιο κοντά στο 20%, ο αριθμός αυτός φτάνει τα 7 εκατομμύρια. Αν και οποιοσδήποτε αριθμός νεαρών αθλητών που υφίστανται κακοποίηση είναι μη αποδεκτός, αυτή η ανάλυση αποκαλύπτει το μέγεθος του προβλήματος.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ
Υπάρχουν πολλές δυναμικές και καταστάσεις εγγενείς στα αθλήματα που θέτουν τους νέους σε κίνδυνο. Το μεγαλύτερο από αυτά είναι η αίσθηση εμπιστοσύνης που οι νέοι αθλητές, καθώς και οι γονείς τους νιώθουν προς τους προπονητές. Οι προπονητές συχνά εμφανίζονται ως «γονικές φιγούρες» για τους αθλητές που επιβλέπουν. Μάλιστα, το επίπεδο της εμπιστοσύνης προς τον προπονητή αυξάνεται, όσο αυξάνεται και το επίπεδο του αθλητή.
Η Celia Brackenridge διεξήγαγε και δημοσίευσε μια εκτενή έρευνα σχετικά με το θέμα της σεξουαλικής κακοποίησης στον αθλητισμό. Στο άρθρο της «Επικίνδυνα αθλήματα; Κίνδυνος, ευθύνη και προσβολή του σεξ στον αθλητισμό », επισημαίνει τόσο τους κανονιστικούς όσο και τους συστατικούς παράγοντες κινδύνου που αφήνουν τους νεαρούς αθλητές ευάλωτους.
Οι φυσιολογικοί παράγοντες κινδύνου είναι αυτοί που σχετίζονται με τον πολιτισμό και τους κανόνες της αθλητικής κοινότητας. Αυτοί περιλαμβάνουν:
- συστήματα αυταρχικής εξουσίας
- στενή προσωπική επαφή μεταξύ προπονητών και αθλητών
- σαφείς ανισορροπίες μεταξύ αθλητών και προπονητών
- αποδεκτές δυνατότητες διαχωρισμού των αθλητών από τους συνομηλίκους τους, τόσο από άποψη χρόνου όσο και χώρου
- αποδεκτές δυνατότητες ανάπτυξης και διατήρησης του απορρήτου
- την κοινή χρήση δωματίων (ειδικά σε ταξίδια εκτός) μεταξύ μελών διαφορετικών φύλων και ηλικιών
- σιωπηρή συγκατάθεση σεξουαλικών σχέσεων μεταξύ μελών διαφορετικών ηλικιών
- η σεξουαλικοποίηση των παραδόσεων των αθλητών
- μια έντονη αίσθηση ανταγωνισμού / ζήλιας μεταξύ των μελών μιας ομότιμης ομάδας
- τη σιωπηρή υποστήριξη της συλλογικής σιωπής σε θέματα σεξουαλικότητας
Οι συστατικοί κίνδυνοι είναι εκείνοι που σχετίζονται στενότερα με τη δομή της αθλητικής οργάνωσης. Αυτοί περιλαμβάνουν:
- συστήματα ιεραρχικής κατάστασης
- ανταμοιβές βάσει απόδοσης
- τη σύνδεση της ανταμοιβής με τη συμμόρφωση με ένα σύστημα αρχών
- κανόνες και διαδικασίες που παραλείπουν / αποκλείουν τη διαβούλευση
- έλλειψη τυπικών διαδικασιών για έλεγχο, πρόσληψη και παρακολούθηση προσωπικού
- την απόκτηση των απαραίτητων τεχνικών δεξιοτήτων μέσω εντατικών προπονήσεων
- τεχνικές απαιτήσεις / απαιτήσεις που απαιτούν νόμιμη αφή
- ολοκλήρωση της ατομικότητας μέσα σε ανταγωνιστικές δομές
Ο χώρος είναι επίσης ένας παράγοντας κινδύνου. Ορισμένοι χώροι έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από άλλες. Αυτοί περιλαμβάνουν:
- εθνικοί και διεθνείς διαγωνισμοί και τουρνουά
- μασάζ που παραδίδονται από προπονητές και άλλα εποπτικά πρόσωπα
- να είσαι μόνος με προπονητή σε αυτοκίνητο ή στο σπίτι τους
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αθλητικά προγράμματα και πρωταθλήματα που βάζουν την απόδοση πάνω από την ευημερία των αθλητών τους είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν αυτούς τους παράγοντες κινδύνου.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ
Πολλές μελέτες έχουν σκιαγραφήσει τα προβλήματα που δημιουργούνται σε ανηλίκους που έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση. Οι συνέπειες αυτών των προβλημάτων είναι μακροχρόνιες και συχνά συνεχίζονται μέχρι την ενηλικίωση. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν:
- Κατάθλιψη
- Ψυχολογική οδύνη
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Κατάχρηση ουσιών
- Απόπειρες αυτοκτονίας
- Αυτοκαταστροφική συμπεριφορά
- Διαταραχή διαχωριστικής ταυτότητας
- Σοβαρή συμπτωματολογία μετατραυματικού στρες
- Ψυχοπαθολογικές διαταραχές
Όποιος εργάζεται σε αθλητικό σωματείο, ομοσπονδία ή οργανισμό θα πρέπει να διαβάσει το ερευνητικό άρθρο, «Σεξουαλική κακοποίηση στον αθλητισμό: Ένα μοντέλο για την πρόληψη και την προστασία των αθλητών», από τους γιατρούς Sylvie Parent και Guylaine Demers, οι οποίοι μελέτησαν αθλητικές ομοσπονδίες και αθλητικούς συλλόγους στο Κεμπέκ για να μάθουν για τις τρέχουσες μεθόδους πρόληψης, καθώς και για την τρέχουσα γνώμη για το θέμα. Το άρθρο τους περιγράφει με επιτυχία τα ζητήματα εντός των ομοσπονδιών και των συλλόγων που έχουν καταστήσει δύσκολη την εφαρμογή μεθόδων πρόληψης. Παρακάτω περιγράφουμε αυτά τα εμπόδια:
Αρνητική άποψη της πρόληψης: Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι πολλοί διαχειριστές, προπονητές και ενδιαφερόμενοι (αθλητές, γονείς, κ.λπ.) είναι επιφυλακτικοί για το θέμα και ότι συχνά «περιόριζαν την αποτελεσματικότητα της πρόληψης της σεξουαλικής κακοποίησης». Υπήρχαν επίσης φόβοι ότι η εφαρμογή μέτρων πρόληψης θα οδηγούσε στην ανακάλυψη προϋπάρχουσας κακοποίησης εντός του οργανισμού, με προπονητές και διαχειριστές να αισθάνονται ιδιαίτερα ευάλωτοι στην πιθανότητα να τεθούν εναντίον τους αβάσιμοι ισχυρισμοί. Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά τα ζητήματα, οι ενδιαφερόμενοι απλώς πίστευαν ότι ήταν «αδύνατο» να αποτραπεί εντελώς η σεξουαλική κακοποίηση.
Έλλειψη ηγεσίας, ικανότητας και πόρων: Όποιος συμμετέχει σε μια αθλητική οργάνωση γνωρίζει ότι πολλοί από τους ρόλους καλύπτονται από εθελοντές και ότι τα μέλη του προσωπικού καλούνται συχνά να αναλάβουν πολλαπλές ευθύνες. Έτσι, οι διαχειριστές προγραμμάτων ένιωθαν ότι δεν είχαν τους πόρους, τα εργαλεία και την κατάλληλη εκπαίδευση για να εφαρμόσουν οποιοδήποτε είδος προγράμματος πρόληψης. Όχι μόνο ένιωθαν «αδύναμοι και ανίκανοι», αλλά επίσης πίστευαν ότι η έναρξη και η παρακολούθηση ενός τέτοιου προγράμματος θα ήταν επιπλέον επιβάρυνση για αυτούς και το προσωπικό τους.
Ως αποτέλεσμα αυτών των αρνητικών συμπεριφορών, σχεδιάστηκαν ορισμένα προληπτικά μέτρα που αποσκοπούν να κρατήσουν τους νεαρούς αθλητές ασφαλείς από τη σεξουαλική κακοποίηση, όπως:
Έλεγχος πριν από την πρόσληψη: Κανένας από τους οργανισμούς δεν διενήργησε ποινικούς ελέγχους σε εθελοντές, ενώ μόνο ένας πραγματοποίησε ελέγχους στο προσωπικό του.
Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση: Οι γονείς δεν έλαβαν εκπαίδευση σχετικά με τη σεξουαλική κακοποίηση, ούτε τους δόθηκαν σχετικά έγγραφα ή υλικό. Οι διαχειριστές ήταν επίσης μη εκπαιδευμένοι.
Όρια / Έλλειψη κανόνων: Οι οργανισμοί δεν είχαν καθορίσει τα όρια. Δεν υπήρχαν οδηγίες ή γραπτοί κανόνες σχετικά με ντους, αποδυτήρια, απομακρυσμένα ταξίδια, δωμάτια ξενοδοχείου κ.λπ. Οι κώδικες δεοντολογίας ήταν σπάνιοι και όπου υπήρχαν δεν χρειάζονταν υπογραφή προπονητή. Δεν υπήρξε πειθαρχική δράση για την παραβίαση οποιουδήποτε Κώδικα Συμπεριφοράς.
Μέτρα για τη διαχείριση περιπτώσεων σεξουαλικής κακοποίησης: Οι διαχειριστές θεώρησαν ότι οι πολιτικές ήταν πολύ περίπλοκες για να εφαρμοστούν, ούτε ένιωθαν προετοιμασμένοι για τη διαχείριση ή την εφαρμογή τους. Οι αθλητές, οι γονείς και οι προπονητές δεν ήξεραν ποιες διαδικασίες να ακολουθήσουν ούτε ποιους να συμβουλευτούν σε περίπτωση συμβάντος.
Οι Parent και Demers παρουσίασαν το παρακάτω μοντέλο πρόληψης που περιέχει μέτρα για την προστασία των αθλητών από τη θυματοποίηση.
Εν τω μεταξύ, το Childhelp δημιούργησε το “Blow the Whistle on Child Abuse, ένα κιτ εργαλείων που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκπαίδευση τόσο των ενηλίκων όσο και των νέων σχετικά με το τι συνιστά σεξουαλική κακοποίηση, πώς να το εντοπίσετε και τρόπους για να το αποτρέψετε.
Η Μαργαρίτα Γερούκη, PHD, Πρώην Σχολική Σύμβουλος, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια για Θέματα Σεξουαλικότητας και Φύλου στο Πανεπιστήμιο JYVÄSKYLÄ (ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ), σημειώνει πως το βασικό ζήτημα στη σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών είναι να κατανοήσουμε όλοι και ειδικά τα παιδιά ότι ποτέ δε φταίνε εκείνα, εάν κάποιος τα παρενοχλήσει ή τα κακοποιήσει σεξουαλικά. Θα πρέπει σύσσωμη η κοινωνία να σταματήσει να ενοχοποιεί το θύμα και η Πολιτεία να εκπαιδεύσει τα παιδιά, ώστε να μη νιώσουν ποτέ ότι φέρουν μέρος ή όλη την ευθύνη σε τέτοιου τύπου συμβάντα. Ένα δεύτερο, εξίσου σημαντικό, είναι τα παιδιά να μη χάσουν την εμπιστοσύνη τους στους ανθρώπους, αλλά να θυμούνται πως πάντα θα είναι κάποιος εκεί για εκείνα. Να αντιληφθούν ότι υπάρχουν καλοί άνθρωποι και ότι αυτοί είναι οι περισσότεροι, άρα θα πρέπει να βρει με ποιον από αυτούς νιώθει καλύτερα ή του εμπνέει περισσότερη εμπιστοσύνη και να του μιλήσει. Έτσι, θα προβεί σε αποκάλυψη και θα βοηθήσει ώστε να μη νιώσει μόνο ή ένοχο, αλλά και να οδηγήσει τον θύτη σε τιμωρία.
Πηγή: http://globalsportsdevelopment.org/2014/04/29/sexual-abuse-sport-prevention/
