26 Μαΐου 2021

Τα «τραυματικά» παιδικά χρόνια αυξάνουν τον κίνδυνο πρώιμου θανάτου

Η έκθεση ενός παιδιού σε τραυματικές εμπειρίες – συνθήκες και οι αντίξοες συνθήκες διαβίωσης κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών ασθενειών και θανάτου, ανεξάρτητα από τη γενική υγεία του ατόμου στην ενήλικη ζωή, σύμφωνα με τα ευρήματα νέας έρευνας που δημοσιεύθηκε στην Αμερικανική Εταιρία Καρδιολογίας.

Στη μελέτη διαφάνηκε ότι τα παιδιά που βιώνουν σοβαρές αντίξοες συνθήκες, όπως λεκτική, σωματική ή συναισθηματική κακοποίηση ή ζουν με γονείς – φροντιστές χρήστες ναρκωτικών ουσιών ή αλκοόλ, είχαν 50% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρδιαγγειακές νόσους αργότερα, στην ενήλικη ζωή, συγκριτικά με αυτούς που είχαν μικρή έκθεση σε τραυματικές εμπειρίες. Ακόμη και τα παιδιά με σχετικά «μέτρια» έκθεση σε αντίξοες συνθήκες ζωής, εμφάνιζαν 60% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από κάποια αιτία στα μέσα της ενήλικης ζωής, κάπου μεταξύ 40-45 έως 60-65 ετών.

Οι πιθανές αιτίες για αυτή τη διαπίστωση θα μπορούσαν να αποδοθούν σε έναν ανεξήγητο συνδυασμό συμπεριφορικής και βιολογικής ανταπόκρισης των παιδιών στη βία, ο οποίος δεν μπορεί να γίνει απολύτως κατανοητός. Σε προηγούμενους σχετικές μελέτες είχε διαφανεί ότι μέρος των αιτιών του φαινομένου θα μπορούσαν να αποδοθούν στο ότι τα παιδιά που κακοποιούνται τείνουν να αναπτύσσουν ανθυγιεινό τρόπο ζωής, όπως κάπνισμα και φτωχή σε θρεπτική αξία διατροφή, τα οποία και τα δύο συμβάλλουν στη διαμόρφωση παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, παχυσαρκία, φλεγμονή και διαβήτης. Ωστόσο, ακόμη και όταν επιτυγχάνονταν ο έλεγχος των παραγόντων κινδύνου ανάπτυξης καρδιαγγειακών νόσων, για παράδειγμα διακοπή καπνίσματος, υιοθέτηση ενός καλύτερου διαιτολογίου, κ.ά., η πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι η αύξηση κινδύνου για καρδιαγγειακές νόσους και θάνατο στους ανθρώπους που βιώνουν παιδικό τραύμα, είναι ιδιαίτερα αυξημένη στη μέση ηλικία, συγκριτικά με τους ανθρώπους που έχουν βιώσει παιδικά τραύματα.

«Το τραύμα κατά την παιδική ηλικία επηρεάζει την ικανότητα του ανθρώπου να διαχειριστεί επαρκώς τις συνθήκες άγχους στην ενήλικη ζωή,» σύμφωνα με τον Jacob Pierce, τεταρτοετή φοιτητή από την Ιατρική Σχολή Feinberg του πανεπιστημίου Northwestern, Σικάγο. «Η ανάλυση των στοιχείων της έρευνας μας δείχνει ότι υπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου, τους οποίους δεν είχαμε συνυπολογίσει και οι οποίοι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου».

Ο Pierce και η ομάδα του ανέλυσαν δεδομένα από 3.646 ανθρώπους, οι οποίοι συμμετείχαν σε μελέτη που διενεργήθηκε σε 4 πολιτείες των ΗΠΑ, από το 1985 έως το 1018. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα ήταν κατά τη διάρκεια της εγγραφής τους από 18 έως 30 ετών και η υγεία τους παρακολουθήθηκε για περισσότερα από 30 χρόνια. Στην ανάλυση των δεδομένων αποδείχτηκε ότι περισσότεροι από το 20% των συμμετεχόντων (4 στους 7), οι οποίοι είχαν εκτεθεί σε τραυματικές εμπειρίες κατά την παιδική ηλικία -εμφάνιζαν σοβαρά προβλήματα υγείας στην παιδική ηλικία και στην ενήλικη ζωή. H Karestan C. Koenen, καθηγήτρια  στο T.H. Chan School Δημόσιας Υγείας, στο Πανεπιστήμιο Harvard, Βοστώνη δήλωσε πως τα πορίσματα της έρευνας δείχνουν πως οι καρδιαγγειακές παθήσεις δεν αποτελούν ένα πρόβλημα της ενήλικης ζωής αλλά εδράζονται στις εμπειρίες της παιδικής ηλικίας, ενώ κάποιοι από τους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιαγγειακών νόσων μπορούν να εξηγηθούν, παραμένει ανεξήγητη η συνολική διασύνδεση των τραυματικών παιδικών εμπειριών με τους υψηλούς δείκτες θνησιμότητας στη μέση ενήλικη ζωή.

Πρόκειται για ένα σύνθετο θέμα, το οποίο δεν μπορεί να αποδοθεί σε μία και μόνη αιτία, σύμφωνα με την Pierce, η οποία τονίζει πως «η παιδική ηλικία αποτελεί μία εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Η έκθεση σε συνθήκες συνεχούς στρες, ενεργοποιούν ορμόνες του εγκεφάλου, οι οποίες επίσης συνδέονται με καρδιαγγειακή νόσο» και συνεχίζει τονίζοντας την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα, «Πρέπει να κοιτάξουμε με προσοχή σε βιολογικούς παράγοντες. Ποιοι είναι οι μηχανισμοί που ενεργοποιούνται στο σώμα και θέτουν αυτά τα παιδιά σε κίνδυνο στην ενήλικη ζωή;» Εν τω μεταξύ θα πρέπει να προσεγγίζουμε τα παιδιά με τραυματικές εμπειρίες καλύτερα και με ευρύτερο πνεύμα, σύμφωνα με την Koenen που δήλωσε πως «Παρά τα αποκαρδιωτικά πορίσματα της έρευνας που δείχνουν ότι οι αντιξοότητες στην παιδική ηλικία έχουν αρνητική επίδραση στη σωματική, νοητική και ψυχική υγεία στην ενήλικη ζωή, η αποτροπή των δυσμενών αυτών συνθηκών θα πρέπει να απασχολεί και τους παιδιάτρους και άλλους επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με παιδιά».

Πηγή: heart org