Η επιστροφή στο σχολείο μπορεί να είναι μια ευχάριστη περίοδος για τα περισσότερα παιδιά, αλλά για αρκετά μπορεί να αποτελεί πηγή άγχους και αγωνίας. Τα παιδιά μικρότερης ηλικίας συχνά παρουσιάζουν άγχος, καθώς μπορεί να ανησυχούν για τον αποχωρισμό από τους φροντιστές τους και την ασφάλεια του σπιτιού τους. Σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας συχνά μπορεί αυτό το άγχος να πηγάζει από κάποια αλλαγή, όπως για παράδειγμα η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος.
Συνήθως αυτή η αγωνία με την έναρξη της σχολικής χρονιάς και μετά από ένα σύντομο χρονικό διάστημα προσαρμογής, υποχωρεί. Οι γονείς σε κάθε περίπτωση μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους, ώστε να έχουν μια καλή σχολική αρχή.
Για να βοηθήσουμε τα παιδιά με την αγωνία τους είναι σημαντικό να καταλάβουμε από που πηγάζει. Τα παιδιά καλούνται να διαχειριστούν τις αλλαγές και μπορεί να αναρωτιούνται «Πού θα είμαι;», «Πώς θα είναι η τάξη;», «Πώς θα είναι η/ο νέα/ος δασκάλα/ος;», «Θα ανταπεξέλθω στις απαιτήσεις και το διάβασμα της επόμενης τάξης;».
Επιπλέον, μπορεί να αγωνιούν για πώς θα αντιμετωπίσουν ξανά τον νταή του σχολείου που τις προηγούμενες χρονιές τους έκανε την ζωή στο προαύλιο δύσκολη.
Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά επιστρέφουν στο σχολείο μετά από 2 χρόνια πανδημίας, κατά τη διάρκεια της οποίας η σχολική τους ζωή ήταν γεμάτη ανατροπές και ανασφάλεια για την επόμενη ημέρα, γεγονός που αναμφισβήτητα έχει αφήσει ψυχικό αποτύπωμα μέσα τους, ακόμα και αν δεν το εκφράζουν.
Πώς μπορώ βοηθήσω το παιδί μου;
- Αναγνωρίστε τα δικά σας συναισθήματα για την έναρξη της σχολικής χρονιάς
Τα παιδιά αφουγκράζονται τα συναισθήματα των γονιών και τα υιοθετούν σε πολύ μεγάλο βαθμό, ειδικά όταν είναι μικρής ηλικίας. Επομένως, εάν ο γονιός ανησυχεί πολύ, θα μεταδώσει την ανησυχία στο παιδί. Έτσι, όταν εκείνο πάει σχολείο θα αρνείται να αφήσει το γονιό, σκεπτόμενο υποσυνείδητα «Για να ανησυχεί τόσο η μαμά μου και να το συζητάει συνέχεια με τις φίλες της μάλλον στο σχολείο δεν είναι και τόσο καλά».
Πάρτε τον χρόνο σας, σαν οικογένεια, προκειμένου να αντιληφθείτε τις ανάγκες σας και μην αναλαμβάνετε περιττές ευθύνες και δουλειές που δεν μπορείτε να διαχειριστείτε αυτήν την περίοδο προσαρμογής. Όλα θα γίνουν στον καιρό τους και αν στην παρούσα φάση χρειάζεστε χρόνο να μεταβολίσετε την προσαρμογή στο σχολείο, συγκεντρώστε εκεί την ενέργεια σας.
- Ακούστε τις ανησυχίες του παιδιού
Όταν το παιδί εκφράσει την ανησυχία του για την καινούρια δασκάλα, τους καινούριους φίλους κ.λπ., ακούστε το. Μην βιαστείτε να «τακτοποιήσετε» τη δυσκολία του λέγοντάς του «Έλα βρε μια χαρά θα είσαι, δεν έχεις να ανησυχείς για κάτι». Ακούστε τι σας λέει, αναγνωρίστε τα συναισθήματά του και βοηθήστε το να τα ονοματίσει «Από αυτά που μου λες καταλαβαίνω ότι νιώθεις αγωνία, φόβο αλλά ακούω και μια δημιουργική περιέργεια». Η δουλειά σας είναι να κάνετε το παιδί σας να ακουστεί «Ακούω τη δυσκολία σου/ καταλαβαίνω ότι αυτό είναι απαιτητικό για εσένα/ φαντάζει βουνό αυτό που μου λες» και προσπαθήστε να το ενδυναμώσετε ψυχικά λέγοντάς του πόσο το εμπιστεύεστε κι ότι μπορεί να τα καταφέρει.
- Μην προτείνετε λύσεις
Σε συνέχεια του προηγούμενου, μην προτείνετε έτοιμες λύσεις στα προβλήματα που σας περιγράφει. Μοιραστείτε δυσκολίες που μπορεί να είχατε και εσείς στην ηλικία του και αφήστε το να σκεφτεί μονό του τι του τι χρειάζεται να κάνει. Αφήστε ανοιχτή τη δίοδο επικοινωνίας, ώστε να ξέρει ότι μπορεί να έρχεται σε εσάς να μιλήσει χωρίς να κριθεί για αυτό που νιώθει.
- Μπείτε σε ρουτίνα σχολείου μια εβδομάδα πριν
Ορίστε ένα πρόγραμμα ύπνου και προετοιμασίας σχολείου αρκετές ημέρες πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς, ώστε να προσαρμοστεί το παιδί στις αλλαγές σταδιακά. Βοηθήστε το να μάθει να ετοιμάζει μόνο του τα ρούχα του αποβραδίς, τι πρέπει να κάνει το πρωί για να ετοιμαστεί και κάντε τη διαδικασία πιο ευχάριστη βάζοντας μουσική. Μην ξεχνάτε, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, πως τα παιδιά υιοθετούν το δικό μας συναισθηματικό τόνο. Εάν εμείς το πρωί έχουμε νεύρα, τρέχουμε σαν παλαβοί και φωνάζουμε, πιθανότατα και το παιδί όντας μέρος αυτής της τρέλας να μην θέλει να σηκωθεί καν από το κρεβάτι.
- Κανονίστε μια συνάντηση με τους φίλους του
Αν η ανησυχία του παιδιού είναι κοινωνικής φύσης, επιχειρήστε πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς να προγραμματίσετε μια συνάντηση με κάποιο παιδί που τα πηγαίνει καλά, εκτός σχολικού περιβάλλοντος, ώστε να ενδυναμωθεί η σχέση κι όταν πάει στο σχολείο να έχει έναν φίλο που θα περιμένει να δει .
- Κάντε μια βόλτα στο σχολείο
Αν η ανησυχία πηγάζει από την αγωνία του για το πώς θα είναι το σχολείο, πχ. όταν το παιδί πηγαίνει από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό, κανονίστε να επισκεφθείτε τον χώρο του σχολείου λίγες ημέρες πριν, ώστε να δει το παιδί τους χώρους, την τάξη, που θα προαυλίζεται και συζητήστε ποιες αλλαγές θα έχει στην διεξαγωγή της σχολικής του ημέρας.
- «Είναι φυσιολογικό»
Καθησυχάστε το παιδί σας. Πείτε του πως ό,τι νιώθει είναι φυσιολογικό, πως είναι λογικό να έχει αγωνία και πως όλοι ανησυχούμε όταν συμβαίνει μια αλλαγή. Επιπλέον, δώστε του κάποια εργαλεία διαχείρισης του άγχους (αναπνοές, ζωγραφική, βόλτα, σκοινάκι, κ.λπ.).
- Μην ξεχάσετε τα βασικά
Μέσα σε όλη αυτήν τη συζήτηση μην ξεχάσετε βασικά σημεία, όπως ο ύπνος, η ξεκούραση, η σωστή διατροφή και ο περιορισμός στη χρήση οθονών. Είναι πολύ βασικό τα παιδιά να κοιμούνται αρκετές ώρες (ανάλογα με την ηλικία τους), πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να προσαρμόσουμε την ώρα που χαλαρώνουμε και πηγαίνουμε για ύπνο, καθώς και το πότε και πόσο χρησιμοποιούμε οθόνες.
Έττυ Βαρούχ
Ψυχοθεραπεύτρια- Σύμβουλος Ψυχικής υγείας, Associate member of American Psychological Association, Χειριστής Γραμμής ΕΛΙΖΑ 10454
